Een opname op de Intensive Care

“Elk uur worden in Nederland negen à tien ernstig zieke mensen op een intensive care opgenomen. 80 procent van deze tachtigduizend patiënten per jaar overleeft en gaat een lange en moeizame periode van herstel tegemoet. Steeds duidelijker wordt dat het overleven van kritieke ziekte een grote kans geeft op blijvende lichamelijke, cognitieve en psychische schade”.
Bron: http://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/post-ic-syndroom-wordt-niet-herkend.htm

De intensive care, het woord zeg het eigenlijk al, intensieve zorg. Wat houdt het nu eigenlijk in als je daar plots klaps opgenomen moet worden? Op vele IC’s komen patiënten na een grote ingrijpende operatie kortdurend herstellen, tenminste dat is de bedoeling. Door vele mogelijke complicaties die er op de loer liggen kan het woordje kortdurend soms helemaal weg gelaten worden. Andere patiënten komen op de intensive care na een reanimatie of omdat ze bijvoorbeeld een zeer heftige infectie hebben, of na een groot ongeluk of bij verergering van een chronische aandoening en zo zijn er nog tal van andere redenen waarom iemand een opname op de IC nodig heeft om te kunnen overleven.

De definitie van intensive care is als volgt: “Intensieve zorg of intensive care (afgekort tot ic) is een onderdeel van de geneeskunde dat is gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met levensbedreigende aandoeningen”.

De IC-patiënt wordt gedefinieerd als: “Een patiënt met een of meer acuut bedreigde of verstoorde functies, waarbij continue monitoring noodzakelijk is en behandeling van een in potentie reversibele aandoening kan leiden tot herstel van vitale functies”.

Zoals in de definities te lezen valt kom je dus alleen op een intensive care terecht als het echt niet goed met je gaat. In bijna alle gevallen zou een onthouding van een IC opname lijden tot de dood. We kunnen tegenwoordig in de medische wereld steeds meer maar er bestaan nog steeds geen wonder middelen om een mens oneindig in leven te houden. Nu komen we op de IC van heden wel een heel eind en door al deze technieken en machines vind ik dit lang niet altijd een waardig leven voor de patiënt. Doordat de machines hun werk zo goed doen wordt er helaas vaak valse hoop gegeven, ik krijg dan vragen als: ‘Maar deze bloeddruk is toch best heel goed?’ Of, ‘hij heeft helemaal geen koorts meer, dat is toch een goed teken?’ De waarden die familie en naasten op de monitor zien zijn ‘gemanipuleerd’ door medicijnen en andere middelen die wij de patiënt geven. Daardoor lijkt een bloeddruk soms best goed maar is deze in werkelijkheid helemaal niet goed als je het medicijn weg laat. Wat ik hiermee wil zeggen is dat we patiënten in sommige gevallen letterlijk in leven houden en met al die medicijnen en machines het lichaam de tijd geven om te herstellen en het dan weer zelf op te pakken. Dit lukt meestal maar soms ook niet.

Mooie cijfers, maar hoe komen we aan deze waarden?

Al deze behandelingen gaan niet zonder horten en stoten. Vanaf het moment dat iemand ziek in bed komt te liggen verzwakt het lichaam met de dag. De kans op infecties wordt met de dag groter en de geestestoestand van de patiënt gaat met de dag achteruit wanneer er geen herstel plaats vindt. Nee een IC opname is geen pretje, sterker nog het is verschrikkelijk, helaas in sommige gevallen noodzakelijk maar er blijft altijd de keuze om het niet te doen.  Niet naar de IC? maar dan gaat hij/zij dood. Het is hard maar lieve mensen aan elk leven zit een einde. Machines, medicijnen, de beste dokters en verpleegkundigen gaan en kunnen dit niet veranderen. Hoeveel we ook van de ander houden, hem of haar eeuwig in leven houden kan gewoon niet. En dan vind ik het in sommige gevallen waardevoller iemand een ‘mooie’ dood te gunnen (thuis in eigen omgeving met familie en vrienden om hem/haar heen, pijnvrij), dan een dood veroorzaakt door het uitzetten van de machines en de medicijnen, inclusief alle infusen en katheters die in iemand zijn lichaam zitten wanneer hij/zij op de IC ligt.

Ik vind informatie als deze essentieel voor iedereen om te weten. In mijn ideale wereld zou iedereen op de hoogte zijn over wat een IC opname nou echt inhoudt. Er zijn zoveel redenen waarom iemand IC zorg nodig heeft, van een ongeluk tot chronische ziekte die steeds erger wordt tot een geplande operatie. In het geval van de geplande operatie kun je je als patiënt en familie goed laten voorlichten door het behandel team, waarom moet je naar de IC? wat zijn de complicaties die op kunnen treden? etc. Zorg dat je goed op de hoogte bent van alle risico’s.  Als je een ongeluk hebt gehad is er geen tijd om je voor te bereiden op een IC opname en gaat het vanaf het moment van het ongeluk om leven of dood, als chronisch zieke en vooral ook familie en naasten van de chronisch zieke heb je wel de tijd om je eens af te vragen wat een IC opname voor jou in zou houden en of je dat überhaupt wilt. Stel je hebt een ernstige long aandoening en kunt op een gegeven moment niet meer zelf ademen, wil je dan de rest van je leven aan een beademingsmachine liggen? Ik zie het helaas te vaak dat mensen opgenomen worden op een intensive care en door het vele doorbehandelen overlijden aan machines en slangen ipv een waardige dood thuis te hebben. Ze hebben dan misschien 2 maanden langer geleefd maar vraag niet hoe. Vooral als familie en naaste zijnde is het ook heel belangrijk om te weten wat de wens is van je naaste of familielid.

Mijn vader is een chronisch vaat patiënt en wij hebben thuis al vele malen dit soort gesprekken gehad. Zijn lichaam is te zwak om een eventuele IC opname te overleven, daarom hebben we afgesproken dat hij niet gereanimeerd wil worden en niet naar de IC wil als zijn toestand op een dag ernstig verslechterd. Wordt hij dan helemaal niet meer behandeld? Ja wel maar tot op zekere hoogte. Wanneer 1 of meerdere orgaansystemen in zijn geval gaan falen betekent dit dat het lichaam op is, het heeft in zo’n geval geen zin om deze functies over te nemen omdat de kans op herstel nihil is, het zou alleen maar een grote lijdensweg worden.  Het allerbelangrijkste vind ik dat iemand niet lijdt tegen zijn of haar zin/wil in. Wanneer iemand duidelijk aangeeft tot het gaatje te willen gaan om voor zijn leven te vechten (en deze persoon is goed voorgelicht over wat dit inhoudt), zou ik de laatste zijn die zegt dat je moet stoppen. Maar zo vaak zijn issues als deze nooit besproken en komt het uiteindelijk op de familie neer moeilijke keuzes te maken in naam van de patiënt (de patiënt kan op momenten als deze zelf vaak niks meer inbrengen omdat deze in slaap is of veel te zwak is of in de war is). Een besluit tot staken of doorgaan van een behandeling gebeurt in Nederland op medische gronden. Als de dokter van mening is dat de behandeling compleet zinloos is wordt de behandeling gestaakt, maar het helpt een hoop te weten wat de wens van de patiënt zelf is. Een dokter zou langer doorgaan (ook als dit in mijn ogen al zinloos is) wanneer hij een familie tegenover zich heeft staan die het woord stoppen niet eens wil horen. Wanneer familie al aangeeft dat de patiënt ooit heeft aangegeven niet onnodig te willen lijden of als een kastplantje door het leven te moeten is het besluit de behandeling te staken en de patiënt waardig te laten overlijden vaak een stuk makkelijker. Het komt helaas de laatste tijd steeds vaker voor dat familie boos wordt als het woordje ‘staken’ van de behandeling valt, alsof het onze schuld is. Mensen die goed voorgelicht zijn snappen dat er aan elk leven een eind zit, mensen die boos worden zien dit ergens niet in. Ze worden boos uit emotie, dat weet ik, emotie omdat ze degene die ze lief hebben niet willen verliezen, maar ergens is dit egoïstisch. Ga zelf maar eens in dat bed liggen, je spieren zo verzwakt dat je niet meer kunt bewegen, dat alles pijn doet, dat de verpleegkundige je elke 2-3 uur moet draaien omdat je anders doorlig plekken krijgt (en helaas krijgen patiënten waar geen hoop meer voor is deze dan vaak alsnog omdat het lichaam geen kracht meer heeft voor genezing), aan een beademingstube of tracheo-stoma (gaatje in je keel waarover je beademd wordt), met infusen in je armen, niet wetende waar je bent, met waanbeelden en hallucinaties door de medicijnen en het ziek zijn, piepjes om je heen waar je niets van begrijpt, een opgezwollen lichaam omdat je zoveel vocht nodig hebt etc.

Je ziet door de bomen het bos niet meer, of is het door de lijnen en de machines de patiënt niet meer?

nazorg-intensive-care-moet-uit-de-kinderschoenen
Hierboven een link naar een goed en relevant artikel.

Hoofd boodschap van dit bericht: verdiep je in wat een intensive care opname inhoudt en vraag je af wanneer jij het zinvol acht of niet, doe dit ook met familie vrienden en naasten zodat je van elkaar op de hoogte bent wat ieders wil is.  Doe dit zodat wij als artsen en verpleegkundigen kunnen handelen vanuit de wil van de goed voorgelichte patiënt.